Fundusz pracy – czy każdy musi go opłacać?

Co to jest fundusz pracy?

Fundusz pracy jest to państwowy fundusz. Składkę na fundusz potrąca się od wynagrodzenia a środki te gromadzi się na cele wskazane w Ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Jest to tak zwany fundusz celowy, którym zarządza minister pracy i polityki pieniężnej.

Pieniądze zgromadzone w ramach tego funduszu są przeznaczone na działania na rzecz osób bezrobotnych, tj. m.in. zasiłki, roboty publiczne, szkolenia, badania runku pracy itd. Warto nadmienić, że poza tym, to właśnie z tego funduszu są pokrywane również staże podyplomowe lekarzy, pielęgniarek, stomatologów i innych. 

Kto płaci fundusz pracy?

Wysokość składki wynosi 2,45% podstawy wymiaru składki. Składkę tą odprowadza pracodawca. Warto tu podkreślić, że nie jest to kwota potrącana bezpośrednio z należności, którą otrzymuje pracownik. Poza składką odprowadzaną z wynagrodzenia, to innymi źródłami, które finansują fundusz są składki odprowadzane przez przedsiębiorców, dotacje z budżetu państwa, dotacje z Unii Europejskiej, odsetki od kwot z rachunków bankowych.

Poniżej przedstawiony jest podział według podmiotów opłacających składki na fundusz pracy.

Fundusz pracy – kiedy nie płacimy?

Opłacanie składek na fundusz pracy jest obowiązkowe. Są jednak od tej zasady wyjątki. Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku dokonuje wyliczeń podmiotów, za które nie płaci się składki na fundusz pracy. Nie płaci się jej w przypadku:

• pracowników zarabiających poniżej minimalnego wynagrodzenia,
• osób prowadzących działalność gospodarczą (jeśli podlegają preferencyjnym składkom ZUS),
• kobiet powyżej 55 roku życia i mężczyzn powyżej 60 roku życia,
• pracowników po 50 roku życia zatrudnionych na umowę o pracę, którzy przed zatrudnieniem byli przynajmniej 30 dni zarejestrowani jako bezrobotni (zwolnienie od składki przez 12 miesięcy),
• osób po urlopie macierzyńskim i wychowawczym (zwolnienie ze składki przez 36 dni),
• pracowników zatrudnionych na umowę zlecenie.

Fundusz pracy a prowadzenie działalności gospodarczej

Osoby prowadzące działalność gospodarczą są zobowiązane do samodzielnego odprowadzania składek ZUS. Osoby, które założyły dopiero firmę, są objęte tzw. preferencyjnym małym ZUS-em i przez okres 2 lat od rozpoczęcia działalności, nie muszą płacić składki na fundusz pracy.

W internecie łatwo można znaleźć kalkulator ZUS, za pomocą którego można wyliczyć, w jakiej wysokości składki należy zapłacić.

Fundusz pracy a zatrudnianie pracowników

Pracodawca opłaca za pracowników składki ZUS, w tym składki na fundusz pracowniczy. Oczywiście, jak wspomniano powyżej, są pewne wyjątki od zasady obowiązkowego opłacania przez pracodawcę składek dla pracownika. W sytuacji, gdy wynagrodzenie pracownika jest niższe od przeciętnego albo jeśli dotyczy osób, które osiągnęły odpowiedni wiek (kobiety 55 a mężczyźni 60), pracodawca jako płatnik jest zwolniony z opłaty.

Są też zwolnienia czasowe, z którymi mamy do czynienia w przypadku pracowników, którzy przekroczyli 50 r.ż. i byli przed umową o pracę zarejestrowani minimum 30 dni w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotni. Wówczas zwolnienie obejmuje 12 miesięcy.

Jeśli chodzi o pracowników powracających z urlopów macierzyńskich i wychowawczych – zwolnienie obejmuje 36 dni od pierwszego miesiąca powrotu. Pracodawca nie opłaca też składek na fundusz pracy pracownikom zatrudnionym na umowy cywilnoprawne.

Fundusz pracy - termin zapłaty

Składki do ZUS należy opłacać w konkretnych terminach. Składkę należy naliczać i odprowadzać co miesiąc. Wykazuje się ją w dokumencie o nazwie ZUS DRA. Termin jest jednakowy dla wszystkich składek ZUS:

• do 10-tego dnia danego miesiąca – w przypadku osób fizycznych, które nie zatrudniają pracowników,
• do 15 dnia danego miesiąca – w przypadku zatrudniania pracowników.

Istnienie składek społecznych, w tym funduszu pracy, jest we wspólnym interesie. Daje to poczucie bezpieczeństwa obywatelom, którzy znajdują się w różnych sytuacjach, w których potrzebne jest wsparcie.