110 lat temu powstał nowomiejski szpital. Kilka słów o Friedrichu Lange, fundatorze lecznicy [HISTORIA]

Friedrich Lange urodził się jako syn Edwarda Lange, administratora domeny rządowej w Łąkorku k. Nowego Miasta Lubawskiego

Tu spędził dziecięce i młodzieńcze lata. Uczęszczał do gimnazjum Hohenstein, które ukończył w 1866 świadectwem dojrzałości. Zaczął studiować medycynę w Königsbergu, gdzie wstąpił do korporacji studenckiej Gothia. Obawiano się przed przyjęciem go do organizacji, ze względu na szczupły wygląd. Okazał się on jednak wspaniałym szermierzem - otrzymał pseudonim "Goliath".
W czasie wojny w latach 1870-1871 zgłosił się na pomocnika lekarza jako ochotnik, przerywając studia medyczne. Po zdaniu egzaminu państwowego otrzymał l kwietnia l872r. etat asystenta lekarza u prof. Schönborna w Klinice Chirurgicznej w Königsbergu. Na tym stanowisku pozostał do końca marca 1874r., po czym rozpoczął pracę jako pierwszy asystent u profesora von Esmarcha w Klinice Chirurgicznej w Kiel. W czasie wojny serbsko-tureckiej pracował po stronie serbskiej jako chirurg w okresie od września do grudnia 1876r. Pracę tę wykonywał na specjalne życzenie szefa. Zależało mu na tym, aby stwierdzić jakie ma działanie nowoczesne aseptyczne opatrywanie ran (w czasie wojny 1870/71 nie było to stosowane), czy takie opatrywanie ran prowadzi do szybszego ich gojenia. F. Lange nie trafił bezpośrednio na front, lecz do jednego z lazaretów. Już jako porucznik wraca w grudniu 1876r. do swej pracy w Kiel. Wyemigrował do Nowego Jorku, gdzie został ordynatorem chirurgii w szpitalu niemieckim oraz Klinice Bellevue i chirurgiem - konsultantem w Presbyterian Hospital. LF utworzył później prywatną klinikę. Dzięki jego osiągnięciom, w krótkim czasie uznano LF za nadzwyczajnego chirurga. Został on nazwany "Pionierem niemieckiej chirurgii w Ameryce". Wg jego opisów operacji można wnioskować o dużej fachowości LF w dziedzinie chirurgii. Był on przy tym wyjątkowo skromny. LF pomyślnie przeprowadził operację pianisty Ignacego Paderewskiego, który został prezydentem w latach 1919-1921.

Podczas swego pobytu w Nowym Jorku pozostawał w stałym kontakcie z zaprzyjaźnionymi i znanymi chirurgami niemieckimi. Przyjeżdżał bardzo często na coroczny Kongres Chirurgów w Berlinie, odwiedzając równocześnie kliniki chirurgiczne -uniwersyteckie.

Mimo choroby morskiej LF przebywał 32 razy ocean. W swym głębokim patriotyzmie, swój majątek przeistoczył w różne fundacje. Jedną z pierwszych i znaczących fundacji była "Palästra Albertina" w Königsbergu, w mieście gdzie studiował. W celu stworzenia Palastry skontaktował się  z wieloma osobistościami Königsberga. 31 sierpnia 1891 powstało Stowarzyszenie Palestry. LF zaoferował pokaźną sumę oraz działki budowlane przy ul. Fließstraße, co było kamieniem węgielnym pod planowaną budowę. Uroczystość otwarcia miała miejsce 27 lipca 1894 w obecności m. in. księcia Prus - Leopolda. W pomieszczeniach "Palastra Albertina" mieściła się restauracja, duże sale sportowe, basen ze skocznią, kort tenisowy i kręgielnia. 22 X 1898 LF został uhonorowany tytułem doktora prawa honoris causa - Wydziału Prawa Uniwersytetu Albertusa.

LF marzył w Nowym Jorku, aby osiedlić się w Łąkorku. Łąkorek jednak jako królewska domena nie była na sprzedaż. Mimo to kupił inny majątek tej samej wartości i wymienił go na Łąkorek. LF pobudował w Łąkorku na miejscu starego - nowy dom. Sam, uwielbiając grę w bilard, zorganizował w swym domu, specjalny pokój do tej gry.

Ufundował szpital miejski w Nowym Mieście, dom dla upośledzonych w Biskupcu, sponsorował bibliotekę. Rozbudził także wspólnotę kościoła ewangelickiego. LF był znany z domowych wizyt lekarskich. Jego ulubionego konia znała cała okolica. Dzięki trosce o pacjentów zaskarbił sobie przyjaźń całego społeczeństwa.

Na mocy pokoju wersalskiego w 1919 powiat lubawski, wraz z majątkiem Łąkorek został przydzielony do Polski.

Wraz z wiekiem zaczęło mu sprawiać trudności zarządzanie swym majątkiem, liczącym 655 ha ziemi - ofiarował więc swój majątek powiatowi lubawskiemu. Majątek otrzymał nazwę "Kreisgut Lonkorrek". LF zastrzegł sobie, aby przez 50 lat po jego śmierci nie ścinano żadnych drzew na tej ziemi. Władze polskie nie dotrzymały jednak obietnicy. W 1908 r LF zapisał majątek Łąkorek na rzecz powiatu lubawskiego - szczególnie na rzecz szpitala. Ofiarodawca zastrzegł sobie do wyłącznego użytku: dworek, ogród, jezioro, stajnię, polowania oraz świadczenia w zbożu na własne utrzymanie. Przywileje te miały przechodzić po zgonie LF na małżonkę, następnie na spadkobierców.

W czasie gdy zaczął chorować, odwiedził jeszcze raz Kongres Chirurgów w Berlinie 1925, tak jakby chciał się pożegnać w specjalny sposób z chirurgią, która przyniosła mu taki sukces. W maju 1927 LF postanowił popłynąć do Nowego Jorku, aby uregulować wszystkie swe sprawy. W celu wzmocnienia organizmu wybrał się do sanatorium w Babelsbergu pod Berlinem. Tu dostał jednak wylewu, po którym nie powrócił do zdrowia; wkrótce zmarł. Po przywiezieniu zwłok do rodzinnego Łąkorka, odbyła się uroczysta msza pogrzebowa. Współudział w pogrzebie ze strony mieszkańców okolic Łąkorka był olbrzymi, co było wyrazem miłości i wdzięczności jaką go darzono w całym powiecie. Wspólnota kościoła ewangelickiego była reprezentowana przez von Bluchera z Ostrowitego. Zmarły został pochowany na Gutsfriedhof w Łakorku. Na Uniwersytecie Albertusa w Königsbergu zorganizowano specjalną uroczystość żałobną. Rektor Uniwersytetu prof. dr Kaiserling zakończył swą mowę następująco: "...W głębokim szacunku kłaniamy się przed tym szlachetnym przyjacielem i oddajemy hołd duchowi geniuszu, patriotyzmu i miłości do ludzi...". W 1929 postawiono w holu "Palastra" z okazji 75-lecia istnienia Stowarzyszenia studentów Gothia popiersie LF.

W 1891 ożenił się z Adele Thiel z Königsbergu - małżeństwo było bezdzietne.
Powiatowy majątek ziemski Łąkorek został wydzierżawiony w 1928 Januszowi Jordanowi. Wg sprawozdania powiatowego z 1932 majątek ziemski Łąkorek liczący wówczas ponad 660 ha był wyceniony na 1.300.000 zł (była to wówczas największa nieruchomość powiatu - dla przykładu wartość szpitala w NML wynosiła 150.000 zł).